| منشور حقوق بیمار |
| دریافت مطلوب خدمات سلامت حق بیمار است . |
ارائه خدمات سلامت باید :
شایستۀ شأن و منزلت انسان و با احترام به ارزش ها ، اعتقادات فرهنگی و مذهبی باشد.
بر پایۀ صداقت، انصاف، ادب و همراه با مهربانی باشد.
فارغ از هر گونه تبعیض از جمله قومی، فرهنگی، مذهبی، نوع بیماری و جنسیتی باشد.
- بر اساس دانش روز باشد.
- مبتنی بر برتری منافع بیمار باشد.
- در مورد توزیع منابع سلامت ، مبتنی بر عدالت و اولویت های درمانی بیماران باشد.
- مبتنی بر هماهنگی ارکان مراقبت اعم از پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی باشد.
- به همراه تأمین کلیة امکانات رفاهی پایه و ضروری و به دور از تحمیل درد و رنج و محدودیت های غیرضروری باشد.
- توجه ویژه ای به حقوق گروه های آسیب پذیر جامعه از جمله کودکان، زنان باردار، سالمندان، بیماران روانی، زندانیان، معلولان
ذهنی و جسمی و افراد بدون سرپرست داشته باشد.
- در سریع ترین زمان ممکن و با احترام به وقت بیمار باشد.
- با در نظر گرفتن متغیرهایی چون زبان ، سن و جنس گیرندگان خدمت باشد.
- مراقبت های ضروری و فوری (اورژانس)، بدون توجه به تأمین هزینۀ آن صورت گیرد. در موارد غیرفوری (الکتیو) براساس ضوابط تعریف شده باشد.
- در مراقبت های ضروری و فوری (اورژانس)، در صورتی که ارائه خدمات مناسب ممکن نباشد، لازم است پس از ارائه خدمات ضروری و توضیحات لازم، زمینۀ انتقال بیمار به واحد مجهز فراهم گردد.
- در مراحل پایانی حیات که وضعیت بیماری غیرقابل برگشت و مرگ بیمارقریب الوقوع است، خدمات بهداشتی با هدف حفظ آسایش وی ارائه گردد. منظور آسایش، معنوی و عاطفی وی و خانواده اش در زمان احتضار می باشد . بیمار در حال احتضار حق دارد در آخرین لحظات زندگی خویش با فردی که می خواهد، همراه گردد.
| اطلاعات باید به نحو مطلوب و به میزان کافی در اختیار بیمار قرار گیرد. |
محتوای اطلاعات باید شامل موارد ذیل باشد:
- مفاد منشور حقوق بیمار در زمان پذیرش
- ضوابط و هزینه های قابل پیش بینی بیمارستان اعم از خدمات درمانی و غیردرمانی و ضوابط بیمه و معرفی سیستم های حمایتی در زمان پذیرش
- نام، مسؤولیت و رتبۀ حرفه ای اعضای گروه پزشکی مسؤول ارائۀ مراقبت از جمله پزشک، پرستار و دانشجو و ارتباط حرفه ای آنها با یکدیگر
- روش های تشخیصی و درمانی و نقاط ضعف و قوت هر روش و عوارض احتمالی آن، تشخیص بیماری ، پیش آگهی و عوارض آن و کلیۀ اطلاعات تأثیرگذار در روند تصمیم گیری بیمار
- نحوۀ دسترسی به پزشک معالج و اعضای اصلی گروه پزشکی در طول درمان
- کلیۀ اقداماتی که ماهیت پژوهشی دارند.
- ارائه آموزش های ضروری برای استمرار درمان
نحوۀ ارائه اطلاعات باید به صورت ذیل باشد :
- اطلاعات باید در زمان مناسب و متناسب با شرایط بیمار از جمله اضطراب و درد و ویژگی های فردی وی از جمله زبان ، تحصیلات و توان درک در اختیار وی قرار گیرد، مگر این که :
:: تأخیر در شروع درمان به واسطۀ ارائه اطلاعات فوق سبب آسیب به بیمار گردد ؛ ( در این صورت انتقال اطلاعات پس از اقدام ضروری ، باید در اولین زمان مناسب باید انجام شود )
:: بیمار علی رغم اطلاع از حق دریافت اطلاعات، از این امرامتناع نماید که در این صورت باید خواست بیمار محترم شمرده شود، مگراینکه عدم اطلاع بیمار، وی یا سایرین را در معرض خطر جدی قرار دهد.
- بیمار می تواند به کلیۀ اطلاعات ثبت شده در پروندۀ بالینی خود دسترسی داشته باشد و تصویر آن را دریافت نموده و تصحیح اشتباهات مندرج در آن را درخواست نماید .
| حق انتخاب و تصمیم گیری آزادانۀ بیمار در دریافت خدمات سلامت باید محترم شمرده شود. |
محدودۀ انتخاب و تصمیم گیری دربارۀ موارد ذیل می باشد:
- انتخاب پزشک معالج و مرکز ارائه کنندۀ خدمات سلامت در چارچوب ضوابط
- انتخاب و نظرخواهی از پزشک دوم به عنوان مشاور
- شرکت یا عدم شرکت در هر گونه پژوهش، با اطمینان از این که تصمیم گیری وی تأثیری در تداوم و نحوۀ دریافت خدمات سلامت نخواهد داشت.
- قبول یا رد درمان های پیشنهادی پس از آگاهی از عوارض احتمالی ناشی از پذیرش یا رد آن، مگر در موارد خودکشی یا مواردی که امتناع از درمان ، شخص دیگری را در معرض خطر جدی قرار می دهد.
- اعلام نظر قبلی بیمار در مورد اقدامات درمانی آتی در زمانی که بیمار واجد ظرفیت تصمیم گیری است ثبت شود و به عنوان راهنمای اقدامات پزشکی در زمان فقدان ظرفیت تصمیم گیری وی با رعایت موازین قانونی مد نظر ارائه¬کنندگان خدمات سلامت وفرد تصمیم گیرنده جایگزین بیمار قرار گیرد.
شرایط انتخاب و تصمیم گیری شامل موارد ذیل می باشد:
- انتخاب و تصمیم گیری بیمار باید آزادانه و آگاهانه، مبتنی بر دریافت اطلاعات کافی و جامع ( مذکور در بند دوم ) باشد.
- پس از ارائه اطلاعات، زمان لازم و کافی به بیمار جهت تصمیم گیری و انتخاب داده شود.
| ارائه خدمات سلامت باید مبتنی بر احترام به حریم خصوصی بیمار ( حق خلوت ) و رعایت اصل رازداری باشد . |
- رعایت اصل رازداری راجع به کلیۀ اطلاعات مربوط به بیمار الزامی است، مگر در مواردی که قانون آن را استـــثنا کرده باشد.
- در کلیۀ مراحل مراقبت اعم از تشخیصی و درمانی باید به حریم خصوصی بیمار احترام گذاشته شود. ضروری است بدین منظور کلیۀ امکانات لازم جهت تضمین حریم خصوصی بیمار فراهم گردد.
- فقط بیمار و گروه درمانی و افراد مجاز از طرف بیمار و افرادی که به حکم قانون مجاز تلقی می شوند می توانند به اطلاعات دسترسی داشته باشند.
- بیمار حق دارد در مراحل تشخیصی از جمله معاینات، فرد معتمد خود را همراه داشته باشد. همراهی یکی از والدین کودک در تمام مراحل درمان حق کودک می باشد، مگر این که این امر بر خلاف ضرورت های پزشکی باشد.
| دسترسی به نظام کارآمد رسیدگی به شکایات حق بیمار است. |
- هر بیمار حق دارد در صورت ادعای نقض حقوق خود که موضوع این منشور است، بدون اختلال درکیفیت دریافت خدمات سلامت به مقامات ذی صلاح شکایت نماید.
- بیماران حق دارند از نحوۀ رسیدگی و نتایج شکایت خود آگاه شوند.
- خسارت ناشی از خطای ارائه کنندگان خدمات سلامت باید پس از رسیدگی و اثبات، مطابق مقررات در کوتاه ترین زمان ممکن جبران شود.
